Παραισθήσεις και Οφθαλμός

Η πλεύση των πλοίων και η πτήση των αεροσκαφών, στηρίζονται στην άψογη λειτουργία ενός φυσικού σένσορα που διαθέτει ο άνθρωπος και ο οποίος ονομάζεται Οφθαλμός.

Ο οφθαλμός, διαθέτει μια σειρά χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων συμμετέχοντας άμεσα και καταλυτικά στην αντίληψη του περιβάλλοντος χώρου και στην νοηματοδότηση αυτού.

Εν τούτοις υπόκειται στην βάσανο φυσικών και μηχανικών περιορισμών τις οποίες οφείλουμε να γνωρίζουμε, να μπορούμε να τις αντιληφθούμε και εν τέλει να τις αντιμετωπίσουμε με φυσικές, τεχνητές διαδικασίες και μέσα.

Ο Δανός Steen Eiler Rasmussen δημιούργησε ολόκληρη σχολή σκέψης όταν είπε ότι :

Δύο διαμερίσματα, το ένα πάνω στο άλλο, με δωμάτια ακριβώς ιδίων διαστάσεων και με τα ίδια ανοίγματα, ενδέχεται να είναι παντελώς διαφορετικά απλώς και μόνο εξαιτίας των κουρτινών, της ταπετσαρίας και των επίπλων.

Δύο αεροσκάφη ακριβώς του ίδιου μοντέλου, ίδια σειρά παραγωγής, μπορεί να διαφοροποιούνται επειδή το ένα έχει αναβαθμισθεί με την τελευταία έκδοση ραντάρ σε σχέση με το αδελφό σκάφος.

Οι συνθήκες πτήσεως σε περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας ή όπως αλλιώς λέγεται μηδενικών οπτικών νύξεων ( visual cues) προκαλεί αποπροσανατολισμό με τα οπτικά δεδομένα να υπερκαλύπτουν τα φυσιολογικά-λαβυρινθικά.

Σύμφωνα με το S. Ellis , ερευνητή της NASA και πρωτοπόρο στην έρευνα φυσιολογίας σε σχέση με την Εικονική Παρουσία, η οφθαλμική λειτουργία και κατα συνέπεια η νοηματοδότηση του περιβάλλοντος στηρίζεται σε ένα συνδυασμό οπτικοκινητικού συντονισμού και λαβυρινθικών αντανακλαστικών.

Η εικονοποίηση του περιβάλλοντος είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων νοητικών διεργασιών και όχι το άμεσο αποτέλεσμα αισθητηριακών πληροφοριών.

Αυτές οι νοητικές διεργασίες και το διαφορετικό αποτέλεσμα το οποίο αποδίδουν, οδήγησαν στην διερεύνηση της ανθρώπινης νοημοσύνης η οποία πλέον ταξινομείται σε 8 ομάδες.

Οι 8 ομάδες υπάρχουν σε κάθε φυσιολογικό άτομο με μια ή περισσότερες να υπερισχύουν των άλλων διαμορφώνοντας έναν ιδιαίτερο τύπο ατόμου ο οποίος μπορεί να αντεπεξέλθει σε συγκεκριμένες δέσμες πρακτικής και πνευματικής ενασχόλησης.

Για παράδειγμα, άτομα τα οποία διακρίνονται για την αναπτυγμένη τους "Χωρική Νοημοσύνη"

επιδεικνύουν ιδιαίτερη ικανότητα στην εκτίμηση αποστάσεων, χειρισμό εικόνων, καλό προσανατολισμό, δραστική φαντασία, στοιχεία άκρως απαραίτητα σε κυβερνήτες πλοίων κα αεροσκαφών.

Ενα ιδιαίτερο στοιχείο που πρέπει να διακρίνει πιλότους αεροσκαφών και κυβερνήτες πλοίων είναι η μη μεταφορά τεχνικών, τακτικών και συμπεριφοράς κατα την διάρκεια μη ασφαλών καταστάσεων, σε περιβάλλον φυσιολογικής λειτουργίας.

Αυτό σημαίνει ότι η αλυσίδα EVENT ~ DECISION ~ ACTION ~ Safe Exit/Incident/Accident αποτελεί αντικείμενο προς μελέτη και ανάλυση τού συγκεκριμένου χωρομορφικού περιστατικού και δεν πρέπει να μεταφέρεται, επιβάλλεται ή υιοθετείται ανεπεξέργαστο.

Κατά την διερεύνηση ναυτικών και αεροπορικών ατυχημάτων και σε ότι αφορά τον ανθρώπινο παράγοντα, γίνεται μια προσπάθεια να ερμηνευθεί το τρίπτυχο "Θέλω-Ξέρω-Απόσπαση προσοχής"

Θέλω ( ; )

τι επιθυμώ να πετύχω

Ξέρω( ; )

πως θα το πετύχω

Απόσπαση προσοχής ( ; )

ποιοί φυσικοί, τεχνητοί, παράγοντες υπεισήλθαν κατα την διαδικασία

Οι απαντήσεις που συνοδεύουν αυτό το τρίπτυχο είναι εξαιρετικά σημαντικές για την διαμόρφωση της εικόνας που συνοδεύει το ατύχημα, δυστύχημα ή την επιτυχή ασφαλή έξοδο απο την απειλή, αφού συνδέονται με τον Γνωστικό-Συναισθηματικό και Ψυχοκινητικό χαρακτήρα και υφή του δρώντος.

Πιλότου ή Πλοιάρχου

Ουσιαστικά ενδιαφερόμαστε για τις πτητικές και ναυσιπλοΐας δεξιότητες, τους χρόνους εκτέλεσης των ενεργειών που αποφασίσθηκαν , αν υπάρχει εκπαιδευτικό προηγούμενο ή όχι , όπως επίσης και με την "συμπεριφορά" των οργάνων προς τους χειριστές τους.

Για παράδειγμα το κακώς συντηρημένο Μάγνητρον του Ραντάρ, δεν μπορεί να αποδώσει με ακρίβεια το περιβάλλον το οποίο παρακολουθεί οδηγώντας σε εσφαλμένη αντίληψη, εκτίμηση και αποφάσεις.

Στην περίπτωση του δυστυχήματος στην Σκύρο,( σύμφωνα με βιντεοσκοπημένο δημοσιογραφικό ρεπορτάζ), ο πιλότος του 2ου αεροσκάφους όταν ο αείμνηστος Μπαλταδώρος του ζήτησε...ακολούθησε με να βγούμε από τα σύννεφα...απάντησε...το δικό μου όργανο δείχνει ότι είμαστε πολύ κοντά στην θάλασσα και θα ανέβω ψηλότερα....

Αυτή η συζήτηση μπορεί να προσφέρει αν όχι την λύση του δυστυχήματος, μια πολύ καλή κατεύθυνση προς αναζήτηση αστοχιών στα όργανα του πιλοτηρίου, την συνολική συνεργασία αεροσκάφους με τους επίγειους σταθμούς, τις διοικητικές, οργανωτικές, εποπτικές ευθύνες , κενά, παραλείψεις.

Για την ιστορία, αυτή την στιγμή υπάρχουν καταγεγραμμένες περισσότερες από 82 μορφές παραισθήσεως οι οποίες πρέπει να βρίσκονται σε γνώση των χειριστών σκαφών και αεροσκαφών.

Σε ότι αφορά την πλάνη του μπλέ της θάλασσας και του ουρανού στο Αιγαίο.

Οφείλεται στην φυσιολογία του οφθαλμού και στην ικανότητα να διακρίνει χρώματα και εκτιμά αποστάσεις.

Ενα αντικείμενο κόκκινου χρώματος και ενα μπλέ, αν και βρίσκονται στην ίδια απόσταση το πρώτο φαίνεται κοντινότερα με το δεύτερο μακρύτερα.

Με την απόσταση, τα χρώματα γίνονται λιγότερο διακριτά λαμβάνοντας μια γαλαζωπή απόχρωση λόγω και της ατμοσφαιρικής διάθλασης.